In een column in het dagblad Trouw schreef Jean Jacques Suurmond over vakantie en noemt het de tijd voor de roos. Als hij door de schoonheid van de rozen in zijn tuin geraakt wordt, is hij een en al aandacht en beleeft hij het hart van alle spiritualiteit: het leven begroeten als gave, ‘zonder waarom’. De roos bloeit omdat ze bloeit en dat noemt hij een goed beeld voor wat het evangelie verkondigen is, want het hart van de blijde boodschap is dat leven een gave is. Ik moet hierbij ook denken aan een uitspraak van Meester Eckhart die op de vraag “Waarom leef je?” het antwoord gaf “omdat ik graag leef”. Vakantiegangers zijn zo verkondigers van het goede nieuws, want ze leven dan ‘zonder waarom’, genietend van de roos die ze bij wijze van spreken begroeten als ‘vol van genade’, zegt Suurmond.
Ik moest hieraan denken toen ik stil stond bij het vormingswerk zoals dat sinds vijftig jaar in ons klooster in Huissen gestalte heeft gekregen.
‘t Dackhues
In de tweede helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw kwam een groot gedeelte van ons klooster leeg te staan, omdat er zich geen nieuwe broeders meldden. De toenmalige bewoners van het klooster kwamen toen op het idee om het huis te openen voor mensen die op zoek waren naar verdieping. Zij organiseerden retraites en bijeenkomsten voor religieuzen en kwamen langzaam maar zeker op het idee om tot een Dominicaans Apostolisch Centrum Klooster Huissen (’t Dackhues ) te komen. Het zou een huis moeten zijn waarin mensen uit heel verschillende kanten onder één dak bij elkaar kwamen en in de ontmoeting met elkaar tot bezinning konden komen en werken aan het zoeken naar een zinvol leven. Ten diepste was dit idee een manier om gestalte te geven aan een verkondigen van het evangelie en de doelstelling van de dominicanenorde om te werken aan het ‘heil van de zielen’, het ‘salus animarum’. Tegenwoordig zouden wij spreken van de heling en gezond wording van mensen en het humaniseren van onze samenleving.
Van predikanten tot gesprekspartners
Het was een gedaanteverandering waarin wij als predikers in zekere zin afdaalden van de preekstoel en naast mensen gingen zitten om met hen in gesprek te gaan over de grote vragen van leven en samenleven. Die werksoort bestond in het zogenaamde vormingswerk dat op veel plaatsen in Nederland veelal vanuit de kerken geleid heeft tot een heel netwerk van vormingscentra, waarvan ook ’t Dackhues twintig jaar deel uitmaakte.
Omdat dit werk afhankelijk was van subsidie vanuit de regering, kwam het onder vuur te liggen toen die subsidiëring verminderde en ophield, maar dat was geen reden om met het werk te stoppen. Er kwam in Huissen een nieuwe constructie en het werk ging verder als DAC: Dominicaans Activiteiten Centrum. Je zou achteraf kunnen zeggen dat er gaandeweg een besef doorbrak om het geheel aan activiteiten, cursussen, trainingen en bijeenkomsten weer wat explicieter aan het klooster te verbinden. Zo spreken wij sinds een aantal jaren over het Dominicanenklooster als een plek van bezinning, bezieling en beweging.
Voor het heil van mensen
Wat bij dit alles gebleven is, mag je wel de oorspronkelijke inspiratie van de initiatiefnemers noemen: de bekommernis om en de zorg voor de heelwording van mensen. Tot op de dag van vandaag gaat het in het klooster om het ontvangen en onderdak bieden aan mensen die op enigerlei wijze op zoek zijn naar oriëntatie in hun leven, op beroepsniveau, als studenten in opleiding of in hun individuele levensgang.
Voor alle mensen die hier gedurende enige dagen in wat voor verband dan ook verblijven, is het klooster een plaats waar zij naar meer vragen dan alleen hoe zij meer kunnen verdienen, hun doelen zo efficiënt mogelijk kunnen realiseren of zo snel mogelijk carrière kunnen maken.
Wat voor hen allen geldt, is wellicht het vaak onuitgesproken verlangen om in contact te komen met hun eigen diepte, met waar het in het leven werkelijk om gaat. Simone Weil spreekt, aldus Suurmond, over het contact met het onvoorwaardelijke dat voor haar contact met God betekent. Ik vermoed en hoop dat het voor veel mensen datgene is wat hier in het klooster met hen gebeuren kan, in gesprekken en uitwisseling van ervaringen, in het vertellen van hun levensverhaal of het verblijven in de stilte of in het aanwezig zijn in het getijdengebed van de broeders.
Herademen
Als ik kijk in het gastenboek van ons huis word ik geraakt door wat er staat over de sfeer in ons huis, de aandacht die er voor mensen is en de gelijkwaardigheid die er tussen mensen voelbaar is. Zijn dat niet de vruchten van het Koninkrijk Gods zoals die door de apostel Paulus worden opgesomd? Zonder te preken verkondigen dat mensen er mogen zijn met al hun vragen en twijfels? Een huis van genade zijn, waar mensen op adem komen en mogen beseffen hoezeer zij er mogen zijn? Zo’n huis mag niet verdwijnen!
Henk Jongerius o.p. is Dominicaan, auteur, dichter en begeleider van retraites.
Op de blogsite van het Dominicanen Klooster Huissen kunt u diverse online retraites van Henk Jongerius en andere begeleiders terugkijken. Via de nieuwsbrief blijft u op de hoogte van de aankomende gratis online retraites.