bezinning, bezieling, beweging

Never waste a good crisis

Een gesprek over deze tijd van de coronapandemie met Bernd Jansen, een bijzondere man waar ik een bijzondere band mee heb. Hij is een van de mannen waar ik regelmatig een knuffel mee uitwissel als wij elkaar zien. Helaas kan dat niet op dit moment. We zitten in coronatijd samen in de zon te praten over het leven. Het is paradijs op aarde.

Zo’n 12 jaar geleden ontmoetten we elkaar. Bernd kwam kijken of hij in het klooster zijn NLP opleidingen wilde gaan organiseren. Het was een bijzondere ontmoeting en sindsdien organiseert hij met zijn vrouw Suzanne vanuit hun Instituut Menz in ons klooster opleidingen en trainingen op het gebied van communicatie en persoonlijke ontwikkeling, gericht op een bewuster leven en zingeving. Tijdens die ontmoeting kwamen we ook op het plan om een trainingstraject te organiseren voor jongeren met als doel om te ervaren wie ze zijn, wat ze willen en welke mogelijkheden ze hebben. Inmiddels hebben meer dan 200 jongeren deze training gevolgd.

Op de vraag hoe hij deze tijd ervaart zegt Bernd dat deze tijd wel op een verdubbelaar lijkt. “Alles is uitvergroot. Bij mensen die vóór corona veel angstige gedachten hadden zie je die angst nu meer aanwezig is en bij mensen die in vertrouwen of vreugde leefden, is dat nu ook duidelijker zichtbaar. Alle basispatronen lijken uitvergroot”.  

Als we bijvoorbeeld  naar de zorg kijken en zeker ook de Intensive Care zorg in Nederland dan is deze zo efficiënt georganiseerd, dat we amper nog dingen als deze pandemie, kunnen opvangen. Die rekening kregen we nu gepresenteerd. Duitsland heeft dat bijvoorbeeld anders gedaan en daar is op de 100.000 inwoners ongeveer 430% meer IC capaciteit in vergelijking met ons aanwezig. Daardoor  is er ook meer ruimte om bij een calamiteit een groot aantal mensen op de IC’s op te vangen en zij hadden zelfs ook capaciteiten om Nederland te helpen met deze coronapandemie”.

“Omdat Corona veel blootlegt kunnen wij ons misschien ook afvragen of ons economisch model dat op onbeperkte groei gebaseerd is misschien ten koste van ons welzijn gaat. Ik verwacht dat we steeds vaker geconfronteerd gaan worden dat onbeperkte groei niet mogelijk en onnatuurlijk is. En de effecten worden steeds duidelijker, zoals hoe we omgaan met het milieu en hoe scheef de sociale verhoudingen gegroeid zijn”.

“Deze corona tijd maakt pijnlijk duidelijk dat veel mensen het niet redden in onze maatschappij. Het aantal dak- en thuislozen is gestegen naar meer dan 40.000 en de hoeveelheid mensen die een beroep doet op de voedselbank is ook gegroeid.

Het is prachtig dat we voedselpakketten uitdelen, maar klopt het dan dat dit in een rijk land als Nederland nodig is?

“Misschien kan juist deze crisis in deze tijd wel een enorme kans voor ons zijn. Never waste a good crisis zei Winston Churchill toch? Ik ben benieuwd welke lering wij uit deze tijd trekken. Ook persoonlijk. Misschien kunnen wij door corona weer leren om beter met lastige dingen in ons leven om te gaan. Als westerse maatschappij zijn we de laatste decennia steeds welvarender geworden. Ook het niveau van comfort is gestegen en ik denk een tendens in de maatschappij waar te nemen om alles te doen om maar ongemak en pijn te vermijden. De keerzijde hiervan is dat wij daardoor ook verleren om met ongemak om te gaan.

Ik ken veel mensen die niet meer hebben geleerd om met het gevoel van onrust of andere niet fijne emoties om te gaan. Sommigen zijn er zelfs bang voor geworden. En in plaats van leren deze aan te nemen als onderdelen van het leven, zijn we vaak geneigd afleiding te gaan zoeken als we geconfronteerd worden met ongemak en onrust in plaats van te kijken wat er echt speelt.

En impulsief lijkt het natuurlijk aantrekkelijk om te appen, youtuben, iets online te bestellen of zich op een andere snelle manier af te leiden. Dit geeft notabene onmiddellijk arousal. Ons lichaam maakt endogene opiaten aan, een soort endorfineshot. Dit geeft inderdaad een kort geluksgevoel, alleen het haalt je weg van waar het echt omgaat of wat de situatie jou wil leren. En het creëert een soort verslaving wat voor nog meer structurele onrust zorgt. Al deze afleidingsstrategieën blijven een soort illusie van geluk geven.

We geloven dat we voorwaarden nodig hebben om gelukkig te zijn

Deze vorm is het geluksgevoel wat gebaseerd is op voorwaarden. We geloven dan dat we voorwaarden nodig hebben om gelukkig te zijn, zoals als we werk hebben, als we vakantie hebben of als we iets gekocht hebben. Als die voorwaarden wegvallen, verdwijnt ook het geluk. Dat is voorwaardelijk geluk en dat gaat om hebben. En dit geluksgevoel is van korte duur omdat het gaat om hebben en niet om zijn”.

“In het Vietnamese Zen heb ik geleerd dat er 6 vormen van geluk bestaan. Een structureel gevoel van geluk kan alleen maar van binnen uit komen en gaat over innerlijke vreugde en vrede. Dat gaat over vol in het leven staan, over ervaren in het hier en nu en over ervaren van geluk, zelfs in tijden van ongeluk. Geluk gaat ook over het kunnen omgaan en herkennen van je emoties. Als we dat kunnen leidt dat tot meer vertrouwen en minder angst in ons. Dan kunnen we ons automatisch meer verbinden met anderen en dan worden we als samenleving ook veel krachtiger en meer verbonden”.

“Als wij ongemak en onrust en problemen zelf kunnen oplossen, dan is dat ook vanuit neurowetenschappelijk perspectief de meest bevredigende gelukservaring die er is. Als we dat vaker ervaren, en ook bij ongemak, dan trainen onze hersenen zich. Dat helpt ons om ook met grotere problemen om te gaan”.

Met ons Instituut Menz leren we mensen dit bij zich zelf te herontdekken en dit te ervaren en ook om dat te vertalen naar dagelijks leven en werk. We zien vaak dat dan in iemands leven iets essentieels verandert. Dan verdwijnen niet werkende strategieën en komt er meer vertrouwen en ook een focus op wat echt belangrijk is in ieders leven. Dat is te trainen en te ontwikkelen. We laten mensen dit ervaren en dan leren mensen dit bij zich zelf herkennen en dan hoef je het niet meer uit te leggen.  

“Ik zie een tendens dat mensen ervaren dat consumptie niet echt gelukkig maakt. Zij zoeken naar zin en betekenis en naar echt gelukkig zijn zonder voorwaarden, en dat kan alleen maar uit jezelf komen”.

We kijken elkaar stil aan en geven elkaar een knuffel op afstand. Wat ben ik blij met die ontmoeting van 12 jaar geleden.


Aalt Bakker directeur Stichting Dominicanenklooster Huissen in gesprek met Bernd Jansen. Bernd is oprichter en NLP-trainer van Instituut Menz.


Meer informatie over Bernd Jansen en Instituut Menz vind je op www.instituutmenz.nl

Reacties (1):

  1. Harry Kreijkamp

    1 juli 2020 at 19:57

    Ha Bernd,

    Het voelde goed en vertrouwt om weer terug te zijn in het klooster d.m.v.het beluisteren van de video. Terug naar de ademhaling, heb ik ook mogen ervaren tijdens een 2 tal mindfulness trainingen. Dit onderhouden is voor mij essentieel ! Dat realiseer ik mij nu weer! Dank daarvoor! Hartelijke groeten ook aan Suzanne,
    Harry

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *