Alweer de 7e lezing in de reeks Hemel en aarde zijn wij – online Advent en Kerstmis in Huissen. Tijdens deze reeks ontvangen deelnemers in de Adventsperiode 2 x per week een overdenking. Een keer als tekst en audiobestand en een keer een video. Aanmelden voor deze reeks kan ook nog via www.kloosterhuissen.nl/online-advent-en-kerstmis/

Het thema van de laatste week van de Advent is Het unieke van Jezus en van jou. Vandaag ontvang je daarover een tekst geschreven door Jakob van Wielink, internationaal rouwcounselor, auteur, en opleider in leiderschap. Hij is partner in De School voor Transitie.

Je kunt de tekst van Jakob hieronder lezen, of beluisteren als een audiobestand, ingesproken door Sanneke Kop. Deze duurt een klein kwartier. De keuze is aan jou. 

Voor nu veel lees- of luisterplezier. 

In het toevertrouwen kan de heling beginnen
Door Jakob van Wielink

(…) zij bracht haar zoon ter wereld, haar eerstgeborene, wikkelde hem in doeken en legde Hem neer in een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.
Lucas 2:1

Zijn er momenten in jouw leven geweest – of zijn die er misschien zelfs nu – dat je het gevoel hebt dat er voor jou geen plek is? Dat je niet welkom bent, niet gehoord of gezien wordt, wellicht zelfs buitengesloten? Momenten waarop je twijfelt of je ertoe doet, het recht hebt om een plek te hebben, er werkelijk bij te horen?

Ik denk dat heel erg veel mensen iets van deze gevoelens kennen. Ons menszijn wordt gekenmerkt door de noodzaak ergens bij te kunnen horen. Sterker nog, we zouden niet kunnen overleven als er vanaf onze geboorte geen groepen zouden zijn waar we een veilige plek hebben, waar we verbonden zijn en gevoed worden.

De geboorte van Jezus lijkt onder een bijzonder ongunstig gesternte plaats te vinden. Ver van huis, ontheemd, niet welkom, koud. En toch – onder die barre omstandigheden – wordt Hij wel in liefde ontvangen. En in een handomdraai staan er gasten voor de deur, zijn er koningen naar Hem onderweg. Die kwetsbaarheid van Jezus heeft kennelijk toch een buitengewone aantrekkingskracht. Zo groot zelfs dat we precies dit verhaal al meer dan tweeduizend jaar blijven vertellen.

Het grootste mysterie van de christelijke kerk is Pasen: Jezus staat op uit de dood. Maar velen gaan juist met Kerst liever naar de kerk, of vieren de kerstgedachte samen. Daar zoeken ze iets van licht, warmte, hoop. Een hoop tegen beter weten in? Een geloof dat er in dat kwetsbare kind Jezus iets geboren wordt dat ook over ons gaat? In het volle besef dat Zijn leven ook een lijdensweg wordt, blijven we geraakt worden door de geborgenheid die van Zijn geboorte uitgaat.

Zijn er momenten dat je dit verhaal niet meer kunt toelaten, niet meer kunt geloven? Dat de oproep en het voorbeeld van Zijn leven te hoog gegrepen lijken?

Als ik dit zo schrijf, dan kom ik terug in een periode van mijn leven waarin mijn geloof wankelde en Jezus op afstand kwam te staan. Ik bevond me in een toestand van overleven waarin ik er diep van overtuigd was dat ik het in het leven alleen moest doen. Dat het uiteindelijk toch van mij afhangt. Jezus was nog wel een inspiratiebron, een Man met mooie gedachten, maar in mijn hart ervoer ik niet meer de gloed die ik wel gekend had. Jezus’ lessen waren te onwerkelijk geworden om in mijn leven nog toe te kunnen passen. Een tijd lang kwam ik er mee weg. Veilig, zo dacht ik, in mijn bunker van maar half erkende teleurstelling en wrok.

Toen ontmoette ik Bernardus. Ik vertelde hem over mijn onzekerheid, mijn twijfel en mijn zoeken. Op enig moment kijkt hij me aan met een grote glimlach en zegt: ‘Goh, Jakob, ik hoor dat je op zoek bent naar God, maar het vertrouwen in de liefde bent kwijtgeraakt. Hoe werkt dat voor jou?’.

Terugkijkend kan ik zeggen dat die vraag het beginpunt is geweest van een lange reis terug naar huis. Het was een uitnodiging tot bekering, tot mezelf omdraaien. Om te zien waar nu de echte pijn zat die ik met al mijn zwoegen, harde werken, ontkennen en eromheen lopen probeerde te vermijden. Zo ontdekte ik dat mijn onwil om Jezus binnen te laten, een onwil was een herberg te zoeken voor mijn eigen échte verhaal. Het verhaal waarin ik gebroken was, kwetsbaar en naakt.

Naar welk keerpunt verlang jij in je leven? Welke vraag moet er daarvoor aan jou gesteld worden?

Elk keerpunt, elke bekering is ook een terugkeer naar de oorsprong. Dat is een grote paradox van ons leven. Om heel te worden, dienen we terug te keren naar de plek waar we gewond en gebroken raakten. In die terugkeer mogen we ervaren dat we in onze kern altijd heel zijn gebleven.

Er was onder de Farizeeën iemand die Nikodémus heette. (…) Eens kwam deze in de nacht bij Hem. (…) Jezus [zei] hem: “Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: als iemand niet wedergeboren wordt kan hij het Rijk Gods niet zien.” (…) het licht is in de wereld gekomen, maar de mensen beminden de duisternis meer dan het licht (…) Maar wie de waarheid doet, gaat naar het licht, opdat van zijn daden moge blijken dat zij in God zijn gedaan.

Johannes 3:1-3, 19, 21

In de ontmoeting tussen Jezus en Nikodémus mogen ook wij ons geroepen voelen terug te keren om voorwaarts te kunnen gaan. Als we onze duisternis willen ontstijgen, dan zullen we in het licht mogen gaan staan. Als we aan dat wat als de nacht in ons is willen ontsnappen, dan zullen we onze donkerte naar het licht mogen brengen.

Net als Nikodémus mogen we ook de moeite ervaren die ons belemmert terug te keren. Een moeite die echter niet gaat over wat er pijn doet in ons leven, maar wel over onze onwil, koppigheid en weigerachtigheid deze pijn in verbinding te brengen en ons toe te vertrouwen. Een moeite die zich pas laat oplossen als we niet – met krampachtigheid – aan het gelijk van ons verhaal dat we zijn gaan maken vast blijven houden. Pas wanneer we ons laten inspireren door het verhaal dat we al tweeduizend jaar doorvertellen, kan dat verhaal in ons gaan incarneren. Dat wil zeggen: dan wordt het echt waar, waarheid die ons oude verhaal ontstijgt. Dan gaan we ontdekken dat onze kwetsbaarheid geen gevaar meer vormt, geen route naar nieuwe pijn en teleurstelling. Nee, dan gaan we leren dat overgave aan kwetsbaarheid het begin is van Verrijzenis.

Ja, dít is de belofte van Kerst. Wanneer we blijven oefenen met uitreiken en verbinden met mensen om ons heen, wordt kwetsbaarheid een kracht. Precies daar wordt God zichtbaar in de ontmoeting, wordt de liefde voelbaar, komen we thuis uit onze ballingschap. En precies daar kan ik zeggen: ‘Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp!’ (Marcus 9:24)

Met wie mag jij in deze periode verbinding zoeken om een volgende stap in heling mogelijk te maken?

Ik wens je een gezegend Kerstfeest. Met wie je ook bent, waar je ook bent, wie je ook bent. Je bent geliefd. Vertrouw maar!

Jakob dankt zijn vriend Leo Wilhelm voor hun vele helende ontmoetingen die eraan bijdroegen dat deze overweging het licht kon zien.