Vandaag staat het bezoek van mama op het programma. De zusjes Saartje van 3 en Leentje van 5 jaar staan opgewonden te wachten voor de deur van de detectiepoort. Als ze door mogen lopen rent Saartje naar haar moeder, omhelst haar en zegt: “Ik heb je gemist, ik heb je zo gemist.” De moeder antwoordt: “Dag lieverd, maar dat kan helemaal niet. Je hebt me vier dagen geleden nog bij papa gezien toen je daar op bezoek was.” Saartje blijft dit zinnetje herhalen, kijkt vol onbegrip naar haar moeder en huppelt toch vrolijk samen met haar zus naar de bezoekersruimte.
In het sportzaaltje waar de kinderen anderhalf uur samen met mama mogen zijn, zit ik aan de kant en blijft dat zinnetje van Saartje door mijn hoofd spelen. Wat zou ze bedoeld hebben met “Ik heb je gemist”? Waarom bleef ze het maar herhalen en waarom was ze zo teleurgesteld over de reactie van haar moeder? Wat gaat er überhaupt om in het hoofd van kinderen als ze gescheiden worden van hun moeder? Dit meisje is tweeënveertig maanden oud en haar moeder zit nu veertien maanden in voorarrest. De arrestatie van haar papa en mama heeft ze (net zoals haar zus) helemaal mee moeten maken.
De grootouders van zestig plus hebben de kinderen nu onder hun hoede. Een derde van haar jonge leventje heeft ze zich moeten verzoenen met de situatie zoals die nu is. Saartje ken ik nu ook veertien maanden en zij komt op mij over als een begaafd meisje. Ik zie haar door de maanden heen steeds meer ‘gewenst gedrag’ vertonen. Ik hoor haar constant volwassen zinnen zeggen die dan totaal niet passen in de context. Het meisje is voor haar leeftijd nogal bezorgd om alles om haar heen. Ze is erg lief tegen haar oudere zus, die nog wel eens moet huilen of zich niet lekker voelt.
Bij het afscheid zegt Saartje tegen haar verdrietige moeder: “Leuke dag heb ik vandaag.” Ze geeft kusjes en knuffels en zegt: “Dag lieve mama”. Geen emotie. Flink en sterk stapt ze de detectiepoort weer uit. Drie jaar… Wat een moed, wat een aanvoelingsvermogen. Ik moet steeds denken aan het boek van Alice Miller, Het drama van het begaafde kind. Als ervaringsdeskundige herken ik hierin het gedrag van Saartje. De wereld redden en ouder spelen voor ouders.
De wereld moet het waarschijnlijk wel hebben van deze begaafde kinderen. Maar laat de wereld dan zorgen dat deze kinderen niet bezwijken onder hun last. (Louis Sommeling)
Ik voel me dan ook verantwoordelijk om hier als OKD-vrijwilliger een steentje aan bij te dragen. Al is het maar een druppel op een gloeiende plaat. Er wordt gelachen en gehuild op de terugweg. Gewoon zijn wie we zijn met wat we voelen. Zonder oordeel. Stampend door de plassen, zingend over de herfst en bladeren opgooiend lopen we gedrieën terug van de auto naar opa en oma. Saartje en Leentje maken me blij en ik bedank ze daarvoor.
Tineke, vrijwilliger bij het OKD (Ouders, Kinderen en Detentieprogramma) in Arnhem
Over Exodus
Tineke werkt als vrijwilliger voor Exodus. Exodus is de grootste landelijke organisatie die opvang, steun en begeleiding biedt aan gedetineerden, ex-gedetineerden en hun familieleden. Binnen en buiten de gevangenis. Dat doet Exodus met professionals, maar ook met heel veel vrijwilligers. Vrijwilligers komen regelmatig in de gevangenissen op bezoek. Voor een praatje of om kinderen naar hun vader te brengen. Ook geven zij training aan gedetineerde vaders die de band met hun kind(eren) willen versterken.
Buiten de gevangenis kunnen ex-gedetineerden ook terecht bij de vele vrijwilligers voor hulp, bijvoorbeeld voor het ordenen van hun administratie of het regelen van een uitkering. Daarnaast kunnen ex-gedetineerden begeleid wonen in een van de tien Exodus-huizen of ambulante begeleiding krijgen.
Manouk
30 oktober 2018 at 23:23
Mooi verhaal, erg gerelateerd aan een boek dat ik nu aan het lezen ben: de fontein van els van steijn