“Alles wat ik niet heb getekend, heb ik niet werkelijk gezien” Deze uitspraak is van Frederick Franck, de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar die het Zen Zien Tekenen ontwikkelde, een prachtige vorm van tekenen die je in direct contact brengt met de werkelijkheid om je heen.
Hoe waar is deze uitspraak, ook voor mij! Door ze te tekenen heb ik gezien hoe bijzonder en prachtig generfd de blaadjes van de Viburnum zijn, die zich in het eerste lentezonnetje langzaam uitvouwen, hier voor me op het terras. Wat een prachtige waaiervorm de – nu nog kale – takjes van de Chinese kornoelje hebben, verderop in de tuin. En hoe fijn en ontroerend de lijntjes zijn in het gezicht van mijn oude dementerende vriendin, die ik tekende in het verpleeghuis omdat we niet zoveel meer hoefden te zeggen.
Als ik tot rust wil komen, als ik meer in contact wil komen met de omgeving waarin ik ben, helpt een potloodje en een schetsblokje mij om werkelijk te ‘zien’. Het rustig volgen van de lijnen met mijn potlood, van de oude stenen muur voor me, brengt me in contact met de lange geschiedenis van het oude Italiaanse stadje. Door het tekenen van de kronkelende takken van de oude beuk in het bos voel ik in mijn eigen hand de enorme kracht, de souplesse en de littekens die de eeuwen hem hebben gebracht.
En dan op een vrije middag al die mensen op het terras, genietend in de lentezon. Ze komen en gaan terwijl ik teken. Dat geeft mij na enige tijd het gevoel onderdeel uit te maken van de grote zee van mensen die komen en gaan in deze wereld: ik ben niet uniek, ik ben deel van deze wereld en van de mensen die komen en gaan!
Het besef daarvan komt niet altijd zomaar tot mij. Net als waarschijnlijk veel andere mensen wil ik ook uniek zijn, doe ik ook dingen om ‘gezien’ te worden: en wil ik graag een artistieke tekening maken waar mensen ‘ah’ en ‘oh’ over roepen, wil ik de kunstenaar zijn, of de schrijfster, of de goede moeder. Zoals denk ik velen van ons op zoek zijn naar bewondering en applaus voor wat we doen in de wereld.
Gewoon maar zijn en doen wat er gedaan moet worden
Het is een grote kunst om gewoon maar te zijn en doen wat er gedaan moet worden, zonder stil te staan bij wat het je oplevert, zonder dat je hoofd een berekening maakt van wat het waard is. Een levenskunst. Het tekenen helpt me daarbij. Het helpt me om stil te staan, even ‘de wereld af te zetten’, zoals Frederick Franck dit zegt in een van zijn teksten. Om aandacht te hebben voor mijn omgeving. Om dieper in contact te komen met daar waar ik ben. Om werkelijk te zien wat voor bijzonders er eigenlijk allemaal om mij heen is. Wíe er allemaal om mij heen zijn…
Ik ben het leven dankbaar dat zij mij op het pad van het Zen Zien Tekenen heeft gebracht. Dat ik als een van de opvolgers van Frederick Franck die deze prachtige vorm van tekenen door mag geven. In de workshops merk ik dat het Zen Zien Tekenen voor heel veel mensen bevrijdend is. Voor kunstenaars die ‘vastgelopen’ zijn, voor mensen die een andere vorm van meditatie zoeken, of voor mensen die nooit hebben getekend maar het zo graag eens zouden willen doen.
We volgen gewoon ons oog, onze hand en ons hart
Er hoeft namelijk niets ‘geleerd’; eerder moeten we dingen afleren. Afleren om teveel na te denken, om te oordelen over onze eigen prestaties, afleren om een ‘mooie’ tekening te willen maken in plaats van lekker te tekenen. Met Zen Zien Tekenen streven we dit alles niet na, we volgen gewoon ons oog, onze hand en ons hart.
Nelleke Metselaar werd tien jaar geleden gegrepen door het Zen Zien Tekenen en heeft daarna intensief getekend bij Leo van Vegchel.
